Titel: Wet DBA Handhaving en Aanpak Schijnzelfstandigheid: Wat te Verwachten per 1 januari 2025

Inleiding

De Wet Deregulering Beoordeling Arbeidsrelaties (DBA) is al enkele jaren een heet hangijzer in Nederland. In de afgelopen jaren is de handhaving van deze wet regelmatig uitgesteld, wat bij veel ondernemers en zelfstandigen heeft geleid tot onzekerheid. Per 1 januari 2025 komt er echter verandering: de overheid heeft aangekondigd de handhaving van de wet DBA weer op te pakken en strenger toe te zien op schijnzelfstandigheid. In deze blog bespreken we wat dit betekent voor opdrachtgevers en zelfstandigen en welke stappen je nu al kunt nemen om goed voorbereid te zijn.

Wat houdt de Wet DBA ook alweer in?

De Wet DBA verving in 2016 de oude VAR-verklaring en heeft als doel om schijnzelfstandigheid tegen te gaan. Schijnzelfstandigheid ontstaat wanneer iemand werkt als zelfstandige, maar in feite in loondienst is zonder de daarbij behorende zekerheden en rechten. De wet legt de verantwoordelijkheid bij opdrachtgevers om te bepalen of er sprake is van een dienstbetrekking. Dit heeft geleid tot veel onduidelijkheid en angst voor naheffingen, waardoor de handhaving van de wet meerdere malen is uitgesteld.

Wat verandert er per 1 januari 2025?

Vanaf 1 januari 2025 zal de Belastingdienst de handhaving van de Wet DBA actief oppakken. Dit betekent dat opdrachtgevers die zelfstandigen inhuren, kunnen worden gecontroleerd op de arbeidsrelatie. Als blijkt dat er sprake is van een dienstbetrekking, kan dit leiden tot boetes en naheffingen voor de opdrachtgever. De nadruk ligt hierbij op de aanpak van schijnzelfstandigheid, waarbij de overheid vooral wil voorkomen dat zelfstandigen worden ingehuurd zonder de sociale zekerheden die bij een dienstverband horen.

Een belangrijk aspect van deze aanpak is de nadruk op ‘inbedding’ in de organisatie. Dit betekent dat wanneer een zelfstandige werkzaamheden verricht die een integraal onderdeel zijn van de bedrijfsvoering, er sneller sprake zal zijn van een dienstbetrekking. Daarnaast zal er meer aandacht zijn voor de mate van gezag die de opdrachtgever uitoefent over de zelfstandige en de mate van ondernemerschap van de zelfstandige.

Wat betekent dit voor opdrachtgevers en zelfstandigen?

Voor opdrachtgevers betekent de nieuwe handhaving dat ze zorgvuldig moeten nagaan of de arbeidsrelatie met een zelfstandige niet als dienstbetrekking kan worden gezien. Dit vraagt om een kritische blik op de werkzaamheden, de wijze van aansturing, en de positie van de zelfstandige binnen de organisatie. Het is verstandig om contracten en werkwijzen tijdig onder de loep te nemen en indien nodig aan te passen.

Zelfstandigen moeten zich bewust zijn van de risico's die verbonden zijn aan schijnzelfstandigheid. Het is belangrijk om duidelijk te maken dat je werkt als zelfstandige en dat je een eigen onderneming runt. Dit kun je onder meer doen door meerdere opdrachtgevers te hebben, zelf je tarief te bepalen, en geen verplichtingen te accepteren die zouden kunnen wijzen op een gezagsverhouding.

Hoe kun je je voorbereiden?

Om goed voorbereid te zijn op de aangescherpte handhaving van de Wet DBA, kunnen zowel opdrachtgevers als zelfstandigen de volgende stappen nemen:

1. Review je contracten: Zorg ervoor dat de afspraken tussen opdrachtgever en zelfstandige duidelijk zijn vastgelegd en dat deze overeenkomen met de werkelijkheid.

2. Analyseer de werkrelatie: Kijk kritisch naar de werkrelatie en beoordeel of deze niet als dienstbetrekking kan worden gezien. Let hierbij vooral op de mate van gezag, inbedding in de organisatie, en het ondernemersrisico van de zelfstandige.

3. Consulteer een expert: Het kan verstandig zijn om een juridisch adviseur of fiscalist in te schakelen om je te helpen bij de beoordeling van de arbeidsrelaties en het naleven van de wet.

4. Monitor beleidsontwikkelingen: De regels rondom de Wet DBA en schijnzelfstandigheid kunnen in de aanloop naar 2025 nog veranderen. Blijf daarom op de hoogte van de laatste ontwikkelingen.

   
   

Conclusie

Met de aangekondigde handhaving van de Wet DBA per 1 januari 2025 zet de overheid een belangrijke stap in de aanpak van schijnzelfstandigheid. Dit vraagt om actie van zowel opdrachtgevers als zelfstandigen om ervoor te zorgen dat de arbeidsrelaties voldoen aan de wet. Door nu al de juiste maatregelen te nemen, kun je vervelende verrassingen in de toekomst voorkomen en zorgen voor een gezonde en transparante werkrelatie.

Neem de tijd om je goed voor te bereiden en schakel indien nodig de hulp in van een expert. Zo blijf je als opdrachtgever of zelfstandige veilig binnen de grenzen van de wet opereren.